SWOT Analizi (Stratejik Planlama)

SWOT analizi, herhangi bir durumun güçlü ve zayıf taraflarını tanımlamak, fırsatları ve tehdit tespit etmek için uygulanan bir analiz yöntemidir. Kısaca durum analizinin özeti de denilebilir.

Bu içerikte SWOT analizinin ne demek olduğu, örnekleri, nasıl yapılacağı ve neden önemli olduğuna dair detaylı bir rehber hazırlanmıştır.

Swot Analizi Nedir?

SWOT; Strengths, Weaknesses, Opportunities ve Threats kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. SWOT Analizi, stratejik planlama kapsamında markanın zayıf ve güçlü yönleri anlama, tehdit ve fırsatları değerlendirme ile alakalı analiz yöntemidir.

Güçlü ve zayıf taraflar iç faktörler tarafından, fırsatlar ve tehditler ise dış faktörlerden tarafından şekillenir. Bir diğer açıdan şöyle de ifade edilebilir, güçlü ve zayıf yanlar markalara ait özellikleri yansıtırken, fırsat ve tehditler ise markanın dış çevresinin özelliklerini yansıtır. Güçlü yanlar ve fırsatlar markayı ileriye taşırken, zayıf yanlar ve tehditler kurum için tehlike oluşturur.

Swot Analizi Neden Önemlidir?

SWOT analizi, halkla ilişkiler reklam ve tanıtım alanında önemli bir yere sahiptir. Stratejik planlama yapmak için mutlaka başvurulan yöntemler arasındadır. Durum analizi kapsamında değerlendirir. Başarıya ulaşmak adına bir bütün olarak değerlendirmekte fayda var. Durum analizi başlığı altında bulunan diğer yöntemler ise şöyledir; Araştırma, Kurum analizi, Paydaş analizi, Hedef kitle analizi, ve SWOT analizi yöntemlerine yer verilir.

Her reklam kampanyasının başarısı tüm stratejik planlama süreçlerinde olduğu gibi doğru ve yeterli bilginin tüm aşamalarda etkili şekilde kullanımına bağlıdır. Durum analizi aşamalarında elde edilen bulgu ve bilgiler son evrede SWOT analizinde güçlü ve zayıf yönler, tehdit ve fırsatlar kapsamında bir analize tabi tutularak reklamın amacı ve stratejileri belirlenir.

Bundan dolayıdır ki eğer başarı isteniyorsa durum analizi ve akabinde SWOT analizi yapılması gerekir. Böylelikle de SWOT analizi neden önemlidir sorusuna cevap vermiş olduk.

Swot Analizi Nasıl Yapılır?

SWOT analizi markanın mevcuttaki durumunu analiz eden bir yöntemdir. Bu yöntemde markaya sorular sorulur ve bu sorulara cevap aranır. Bu sorular yukarıda da bahsi geçen 4 ana başlıkta sorular. Güçlü ve zayıf yanlar, fırsat ve tehditler.

SWOT analizinde avantaj ve dezavantajların neler olduğu belirlenir. Bu verilerle kampanya sürecine uygun stratejik planlama yapılır. Yöneticileri yönlendirme açısından bu veriler oldukça önemlidir. Soruların doğru cevaplanması ve doğru kaynaklardan yararlanılması reklam kampanyasının sonucunu önemli ölçüde etkileyecektir.

Güçlü Yanlar (Strengths)

Markanın güçlü taraflarının tespit edildiği ilk aşamadır. Güçlü yanlar markayı rakiplerinden ayıran temel faktörlerden biridir. Belirlenen hedeflere ulaşabilmek adına rakiplerine karşı farklılık oluşturabilecek ve üstünlük sağlayacak artılardır.

Reklam kampanyasının hazırlık aşamasında kurumun en çok motivasyon kaynağı güçlü yanlardır. Güçlü yanlar belirlenir ve kampanya sürecinde etkili şekilde bu yanları değerlendirmeye çalışılır. Burada markaya şu sorular sorulur;

• Ne gibi rekabet avantajlarınız var?
• İyi yaptığınız şeyler neler?
• İnsanların gördüğünü inandığınız güçlü yanlarınız neler?
• Finansal kaynaklarınız yeterli mi?
• Rakiplerinizden farkınız ne?
• Sektörde lider misiniz?
• Özel geliştirilmiş teknoloji veya ekipmanlara sahip misiniz?
• Geçmişte marka imajınız nasıl?

Zayıf Yanlar (Weaknesses)

Markanın geliştirmesi gerektiği, zayıf olmasından dolayı markaya zarar verme potansiyeli olan şeyleri temsil eder. Rakiplerle karşılaştırıldığında dezavantaj olarak yansır.

Kurumun performansına olumsuz şekilde etkileyen markanın yetki ve kapasite eksikliği durumudur. Markanın başarıya ulaşması için zayıf yanlar belirlenip bir an önce giderilmesi gerekir. Reklam kampanyası öncesinde bu süreçler tamamlanmalıdır. Bu aşamada şu sorulara muhatap oluruz;

• Neyi geliştirmemiz gerekiyor?
• Strateji eksikliğiniz var mı?
• Neyi kötü veya eksik yapıyoruz?
• Rekabette zorluk yaşıyor musunuz?
• Nelerden uzak durmak, sakınmak gerekiyor?
• Yönetimsel problemler var mı?
• Sektörde marka imajınız nasıl?
• Kurum içi ilişkiler zayıf mı?

Fırsatlar (Opportunities)

Karşımıza çıktığında değerlendirmemiz gereken, markanın geleceğini temsil eden şeylerdir. Markanın ayakları yere basan güçlü bir marka olması için fırsatları iyi değerlendirmesi gerekir.

Belirlenen amaçlara ulaşabilmek adına yararlı olabilecek her olanağı değerlendirmek gerekir. Rakiplere karşı bir adım öne geçebilmek adına fırsatların iyi değerlendirilmesi gerekir. Kampanya sürecinde belirlenen fırsatlar süreç içerisinde değerlendirilir. Bu aşamada şu sorular sorulur;

• Karşımıza çıkabilecek fırsatlar nelerdir, nasıl değerlendirilmelidir?
• Yeni pazar alanlarına dahil olabilir miyiz?
• Ürün veya hizmet yelpazemizi geliştirebilir miyiz?
• Fırsatları tespit edebilecek miyiz? Bu konuda farkındalığımız var mı?
• Rakiplerimiz zayıf mı?
• Sektörün gelişme ihtimali var mı?

Tehditler (Threats)

Markayı başarısızlığa sürükleyebilecek en dikkat etmesi gereken hususlar bu başlık altında değerlendirilir. Kurumun hedefine ulaşmasındaki en büyük engeller burada değerlendirilir.

Tehditlere karşı bir eylem planı mutlaka hazır halde bulunmalıdır. Pro-aktif bir davranış halinde olmalı, savunma mekanizmasını geliştirmeliyiz. Bu aşamada şu sorularla değerlendirmeler yapılır;

• Engeller nedir?
• Yeni markalar sektöre dahil olabilir mi?
• Rekabet durumunda ne konumdasınız?
• Diğer markaların ürünleri veya hizmetleri sizin markanızın ürün veya hizmetinin önüne geçebilir mi?
• Çağa ayak uyduruyor musunuz? Gelişen teknolojiyle aranız nasıl?
• Pazar büyüme oranında düşme ihtimali nedir?
• Borcunuz veya nakit sıkıntınız var mı?
• Yasal düzenlemeler sorun teşkil edebilir mi?
• Ekonomik krizden etkilenebilir misiniz?
• Kitlenizin ihtiyaçları değişken mi?

Swot Analizi Örnekleri

Gelin sizlerle bir markanın SWOT analizini temsili bir şekilde örneklendirerek yapalım. Markamız “X Butik” olsun. Bu butikte kadın giyim ürünleri e-ticaret platformunda satılıyor olsun. Bu bilgiler ile bir SWOT analizi gerçekleştirelim;

Güçlü Yönler;

• Geniş Ürün Yelpazesi: X Butik, çeşitli kadın giyim ürünleri sunarak geniş bir kitleye hitap edebilir.
• Ulaşabilirlik: 7/24 erişilebilirlik sağlayarak müşterilere hizmet sunar.
• Marka İmajı: X Butik, kaliteli ve şık giyim ürünleriyle bilinir, müşteriler arasında güvenilir bir marka olarak tanınır.

Zayıf Yönler;

• Rekabet: Kadın giyim pazarı yoğun rekabet içerir, bu da uygun fiyat savaşlarına ve kar marjlarındaki azalmaya neden olabilir.
• Kargo: Online satışlarda yaşanan kargo problemleri müşteri memnuniyetini etkileyebilir.
• Pazarlama Bütçesi: Sınırlı bir pazarlama bütçesi olabilir, bu da marka bilinirliğini artırmakta ve dijital medya reklamlarında zorluk yaşatabilir.

Fırsatlar;

• Sosyal Medya Pazarlaması: X Butik, sosyal medya üzerinden hedef kitleye ulaşarak marka bilinirliğini ve satışları artırabilir.
• Global Satış: E-ticaret platformları sayesinde X Butik, uluslararası müşterilere ulaşabilir.
• Sürdürülebilirlik Trendleri: X Butik, sürdürülebilir giyim trendlerine odaklanarak çevre dostu ürünlerle pazara dahil olabilir.

Tehditler;

• Hızlı Moda: Hızlı moda trendleri markayı zora sokabilir.
• Güvenlik Sorunları: E-ticaret sitelerindeki güvenlik açıkları, müşteri güvenini sarsabilir ve marka itibarına zarar verebilir.
• Ekonomik Dalgalanmalar: Ekonomik zorluklar veya durgunluklar satışları olumsuz etkileyebilir.